- Dünyadaki bütün bitki habitatları içerisinde en fazla karbon depolama özelliğine sahip habitatlardan biri de deniz çayırlarıdır. Deniz çayırlarının depoladığı karbon, mavi karbon olarak tanımlanmaktadır. Akdeniz’deki deniz çayırı habitatlarının %90’ı tahrip olmuş durumda. Sualtı yaşamı için bu denli büyük bir öneme sahip olan deniz çayırları için; teknelerin çapa atması ve taraması,
- istilacı yosun türleri (Caulerpa taxifolia vb.),
- balık çiftliklerindeki aşırı yemleme,
- kıyıların bozulması,
- yazlık konut ve sitelerdeki ev sahiplerinin, yüzerken rahatsız oldukları gerekçesiyle bu bitki topluluklarını temizletmeleri,
- hayalet ağlar ve diğer atıklar sonucu su yüzeyinin kaplanması ile ışığın deniz çayırlarına ulaşamaması gibi sebepler de azalmayı hızlandırmaktadır.
En önemli karbon depolarından biri ve Akdeniz’e endemik olan Posidonia Oceanica (PO) dağılım, kaplayıcılık ve sağlığına ilişkin izleme çalışmaları Akdeniz Koruma Derneği tarafından 2016 yılında Avrupa Birliği’nin Horizon 2020 desteği ile başlamış ve başka proje hibelerinden alınan destekler ile devam ettirilmektedir. Bu çalışmayı tamamlayıcı ve geliştirici bir diğer çalışma ise 2019’da başlayan Tehdit Altındaki Coğrafyalar Programı kapsamında Posidonia Oceanica çayır alanlarının uydu fotoğrafları ile haritalanmasıdır.
2020’de literatür tarama ve derlemeleriyle başlayan çalışmalar, UNEP World Conservation Monitoring Centre (WCMC) yüksek çözünürlüklü ESA uydu görüntüleriyle harita için temel verileri sunması ve Akdeniz Koruma Derneği’nin görüntülerin yerinde doğrulanması (groundthruthing) ile şekillenecektir.
Posidonia Oceanica izleme çalışmaları dahilinde 2021’de Kaş, Göcek, Gökova’da kurulan 9 istasyondan deniz tabanında 1 m derinliğe kadar belirlenmiş her katmanı temsil eden 28 alt örnek- 25 ml’lik çamur örnekleri şeklinde, 3 tekrarlı, 24 adet karot örnekleri alarak analize hazır getirilmiştir. (toplam 672 adet). 2021 yılında tamamlanan toplama işlemleri sonrasında örnekler kurutulup öğütüldükten sonra Ege Üniversitesi ve Bangor Üniversitesi (İngiltere) iş birliği ile karbon miktarının belirlenmesi, karbon yakalama oran/miktarlarına ilişkin analizler yapılacak.
Bu çalışma sonrasında edinilen bilgilerin, bu hassas türlerin korunması ve alanların yönetimine ilişkin süreçlerde kullanılması için karar alıcılara iletilmesi hedeflenmektedir. Dünyada ve Türkiye’de gönüllü karbon kredileri piyasalarında iklim kriziyle mücadelede kullanılabilecektir.
Proje Galerisi
